Agenda

Een overzicht van activiteiten die te maken hebben met het land, de taal of de cultuur.

 

Internationale Vrouwendag - Міжнародний жіночий день
8 maart

 

Pasen - Великдень
Maart / april

 

Dag van de Arbeid - День праці
1 mei

 

Lees verder...

De statistieken

Vandaag 51
Deze week 167
Deze maand 3015
Sinds 11-2008 859268

Over het Oekraïens



 

 

 

 

 

 

Landen waar Oekraïens gesproken wordt: Oekraïne, Rusland, Wit-Rusland, Polen, Roemenië, Slowakije, Moldavië, Hongarije, Transnistrië
Het Oekraiens is een officiële taal in: Oekraïne en Transnistrië.
Aantal moedertaalsprekers: Rond de 36 miljoen mensen
Eigen benaming: Українська мова.
Oekraïnska mova.

Alfabet:

Cyrillisch
Aantal letters in het alfabet: 33 (Van А tot Я).
Regulering:
(Van spelling, etc.)
Національна Академія Наук України.
(Nationale Wetenschapsacademie van Oekraïne)
Classificatie:
(Taalfamilie)
Indo-Europees
----------> Slavisch
------------> Oost-Slavisch

Oekraïens is sterk verwant aan:

Wit-Russisch en Russisch

Oekraïens is in mindere mate ook verwant aan:

Sloveens, Servisch, Kroatisch, Bosnisch, Bulgaars, Slowaaks, Tsjechisch en Pools.
Het Oekraïens is een verre verwant van: Latijn, Grieks, Iers, Perzisch, Nederlands, Hindi, Armeens, Litouws.

 

Inleiding
Het Oekraïens is een Oost-Slavische taal die gesproken wordt in Oekraïne en omringende landen.
Het standaard-Oekraïens is gebaseerd op de zuidoostelijke dialecten, specifiek het Middeldnjeprdialect, dat rond de hoofdstad Kiëv gesproken wordt.
In de tijd dat Oekraïne nog deel uitmaakte van het Russische Tsarenrijk en later de Sovjet-Unie werd het Oekraïens liefkozend maar ook met een zekere minaching wel de Klein-Russische taal genoemd. Vandaag de dag wordt deze benaming niet meer gebruikt, al kan men deze term nog tegenkomen in oudere boeken. Zeker sinds de inval van Rusland in 2022 zullen veel Oekraïners deze term beledigend vinden, omdat het suggereeert dat het Oekraïens geen volwaardige taal is maar een dialect van het Russisch, een idee dat naadloos aansluit bij hoe de machthebbers in Moskou over Oekraïne en de Oekraïense taal denken. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie begin jaren negentig van de 20e eeuw is de belangstelling voor het Oekraïens enorm toegenomen.
Oekraïners noemen hun taal Oekraïnska mova.

 

 

Het Oekraïense alfabet
Het Oekraïens maakt gebruik van het Cyrillische alfabet. Dit alfabet werd in de Middeleeuwen ontworpen op basis van het Griekse alfabet. Het alfabet telt 33 letters en wordt net als ons alfabet van links naar rechts gelezen. Een aantal letters van het Oekraïense alfabet zijn identiek in vorm en uitspraak aan de letters van ons Latijnse schrift, dat zijn de letters А, Е, К. М, О en Т. Een klein verschil is wel dat deze letters er als hoofdletter en als kleine letter hetzelfde uitzien. De kleine letter м is dus hoekig, net als de hoofdletter, niet rond zoals de Latijnse kleine letter m.
Lees meer over het alfabet....

 

Geografische verspreiding
Het Oekraïens is de meestgesproken en enige officiële taal in Oekraïne. Zo'n 81% van de bevolking oftewel 35,5 miljoen van de 44 miljoen inwoners van Oekraïne spreekt in het dagelijks leven regelmatig Oekraïens. Het Russisch is de tweede taal van het land en wordt door zo'n 34% oftewel 15 miljoen sprekers dagelijks of tenminste regelmatig gesproken. De optelsom van Oekraïens- en Russischtaligen komt uit op 115% en dat komt omdat zo'n 15% van de bevolking volledig tweetalig is en dus tot beide taalgroepen gerekend wordt.
Ook buiten Oekraïne wordt er Oekraïens gesproken. Oekraïenstalige minderheden wonen vooral in Kazachstan, Rusland, Moldavië, Polen, Transnistrië, en Roemenië.

 

Taalfamilie
Het Oekraïens is een Oost-Slavische taal en heeft veel overeenkomsten met het Russisch en het Wit-Russisch. De taal stamt af van het Oudoostslavisch dat rond de 8e - 13e eeuw in het Kiëvse Rijk gesproken werd en zich later ontwikkelde tot de moderne Oekraïense, Wit-Russische en Russische taal. Reeds in de 12e en 13e eeuw waren er taalkundige ontwikkelingen die het Oekraïens zijn eigen karakter gaven. Zo valt vooral de verschuiving van een o naar een i in veel woorden op. Het Oudoostslavische kot (kat) werd kit in het Oekraïens, terwijl het in het Russisch kot bleef.
Vandaag de dag zijn Oekraïens, Wit-Russisch en Russisch nauw verwante, maar niet wederzijds verstaanbare talen. Het verschil tussen deze 3 talen is ongeveer net zo groot als tussen het Engels, Nederlands en Duits.
De Slavische talen maken deel uit van de grotere Indo-Europese taalfamilie, waartoe de meeste Europese talen behoren. Het Nederlands en het Oekraïens stammen af van dezelfde oertaal die zo'n 5000 jaar gelden gesproken werd. Een aantal woorden zijn in de loop van de millennia zo weinig veranderd, dat ze in het Oekraïens en het Nederlands nog steeds op elkaar lijken:

Oekraïens Oekraïens (transcriptie) Nedelands
один odyn één
два dva twee
три try drie
син syn zoon
дочка dotsjka dochter
брат brat broer
сестра sestra zus
сонце sontse zon
вода voda water
молоко moloko melk
ніс nis neus
око oko oog
осел osel ezel
свиня svynja varken, zwijn

 

 

 

 

 

 

 




2024 Harmen Schoonekamp | Contact | Talennet || sitemap.





Citaat van de dag

"De grenzen van mijn taal vormen de grenzen van mijn wereld.
Кордони моєї мови - кордони мого світу. "
- Ludwig Wittgenstein -
- Людвіг Вітґенштейн -
(1889-1951)

Advertenties

Ook adverteren op deze pagina?