Grammatica
Een introductie tot de grammatica
Woordvolgorde
Het Oekraïens heeft als woordvolgorde subject - werkwoord - object.
In de zin "Hond bijt man" is de hond degene die bijt en
de man degene die gebeten wordt.
Zelfstandige naamwoorden
Zelfstandige naamwoorden kunnen mannelijk, vrouwelijk of onzijdig,
en enkelvoudig of meervoudig zijn. Bovendien hangt de uitgang van
een zelfstandig naamwoord af van de naamval waarin het staat.
Lidwoorden
Het Oekraïens kent geen lidwoorden. De afwezigheid van lidwoorden
is typisch voor de Slavische talen. Een zelfstandig naamwoord kan
dus afhankelijk van de context, vertaald worden met een onbepaald
lidwoord (een), bepaald lidwoord (de, het), of zoals in de brontekst,
geheel zonder lidwoord.
Bijvoeglijke naamwoorden
Bijvoeglijke naamwoorden stemmen in geslacht, aantal en naamval
overeen met het zelfstandige naamwoord waarnaar ze verwijzen. Een
bijvoeglijk naamwoord kan dus vele vormen aannemen.
Werkwoorden
Het Oekraïens kent regelmatige en onregelmatige werkwoorden. Van
de regelmatige werkwoorden zijn er verschillende typen. De werkwoorden
"zijn" en "hebben" zijn in het Oekraïens, net
als in de meeste talen, onregelmatig. Regelmatige Oekraïense werkwoorden
zijn in 2 groepen (conjugaties) te verdelen. De meeste werkwoorden
eindigen op -ти.
Door dit einde van het werkwoord te verwijderen houd je de stam
over. Bij sommige werkwoorden is het einde dat afgetrokken moet
worden om de stam over te houden echter groter.
De stam krijgt vervolgens uitgangen die afhangen van het persoonlijk
voornaamwoord waar het bij hoort. De tweede conjugatie is ook nog
enigszins onregelmatig, maar deze onregelmatigheden zijn niet groot.
| Groep (conjugatie) | I | II |
| 1e persoon enkelvoud | -ю | -ю / -у |
| 2e persoon enkelvoud | -єш | -иш / -їш |
| 3e persoon enkelvoud | -є | -ить / -їть |
| 1e persoon meervoud | -ємо | -имо / їмо |
| 2e persoon meervoud | -єтє | -ите / -їте |
| 3e persoon meervoud | -ють | -ять / -ать |
| Voorbeeld | Conjugatie I Знати - weten Stam: Зна- |
Conjugatie II говорити - spreken Stam: говор- |
| 1e persoon enkelvoud | знаю | говорю |
| 2e persoon enkelvoud | знаєш | говориш |
| 3e persoon enkelvoud | знає | говорить |
| 1e persoon meervoud | знаємо | говоримо |
| 2e persoon meervoud | знаєтє | говорите |
| 3e persoon meervoud | знають | говорять |
Werkwoorden
Werkwoorden - algemeen over werkwoorden
Zijn - Бути
Hebben - Мати
Gaan - Ходити
Rijden - Їздити
Komen - Приходити
Staan - Стояти
Zitten - Сидіти
Liggen - Лежати
Wachten - Чекати
Blijven - Залишатися
Rennen - - Бігати
Zwemmen - Плавати
Vliegen - Літати
Springen - Стрибати
Brengen - Носити
Leiden - Водити
Zien - Бачити
Kijken - Дивитися
Horen - Чути
Luisteren - Слухати
Voelen - Відчувати
Denken - Думати
Spreken - Говорити
Praten - Розмовляти
Zeggen - Казати
Zingen - Співати
Roepen - Кликати
Lachen - Сміятися
Huilen - Плакати
Zwijgen - Мовчати
Vragen - Питати
Antwoorden - Відповідати
Begrijpen - Розуміти
Doen - Робити
Maken - Робити
Geven - Давати
Nemen - Брати
Kopen - Купувати
Verkopen - Продавати
Helpen - Допомагати
Krijgen - Отримувати
Mogen, kunnen - Могти
Willen - Хотіти
Moeten - Мусити
Worden - Ставати
Durven - Насмілюватися
Werken - Працювати
Leven - Жити
Sterven - Помирати
Eten - Їсти
Drinken - Пити
Lezen - Читати
Schrijven - Писати
Beminnen - Любити
Haten - Ненавидіти
Zoenen - Цілувати
Zoeken - Шукати
Vinden - Знаходити
Kennen - Знати
Slapen - Спати
Spelen - Грати
Beginnen - Починати
Eindigen - Закінчувати
Vergeten - Забувати
Herinneren - Нагадувати
Winnen - Вигравати
Verliezen - Програвати
"Van dat, waarvan men niet kan spreken, moet men zwijgen.
Про що неможливо говорити --про те слід мовчати
"